Budżet filmu to całkowity koszt wyprodukowania filmu lub serialu telewizyjnego łącznie z pracami post-produkcyjnymi. Produkcja może kosztować dużo lub mało. Najważniejsze, aby w przystępnej cenie osiągnąć jak najlepszą jakość. Liczy się przecież efekt końcowy, czyli widownia. Ile powinien kosztować film i jak zabrać się za organizację budżetu? Do kogo można zwrócić się o sponsoring?

Według Filmweb, największej platformy filmowej w Polsce, największymi budżetami dysponują twórcy z Hollywood. Pierwsze miejsce w rankingu bezapelacyjnie zajmuje „Avengers: Koniec gry”, film z budżetem w wysokości 356 mln USA. Aż 340 mln USD  kosztowali „Szybcy i wściekli 10”, a legendarne „Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi”  z 2017 roku „tylko” 317 mln zł.

Koszty produkcji

Jaki był największy budżet filmowy w Polsce? Tutaj kwoty są zdecydowanie mniejsze od hollywoodzkich. Na pierwszym miejscu jest zrealizowany prawie ćwierć wieku temu film „Quo vadis” z wynikiem 18 mln USD. Nieco mniejsze pieniądze kosztował tegoroczny „Chopin, Chopin!” (niecałe 65 mln zł), a trzeci na liście „Karol. Papież, który pozostał człowiekiem” dysponował budżetem w wysokości ok. 48 mln zł.

Jednak nie tylko filmy fabularne realizują polscy filmowcy, wiec rozpiętość kosztów jest ogromna. Samodzielnie przygotowany filmik w formie prezentacji czy poradnika wideo może nas kosztować raptem kilkaset złotych. Dłuższe produkcje wymagają zatrudnienia ekipy, w tym scenarzysty, montażysty, scenografa i aktorów. Do tego dochodzą koszty wykorzystania profesjonalnego sprzętu, które mogą wynieść nawet kilkaset tysięcy złotych.

Finansowanie projektu

Finansowanie filmów to problem, który nie pozwala zasnąć producentom na całym świecie. W Polsce jest kilka źródeł finansowania filmów. Twórcy najczęściej korzystają ze wsparcia środków publicznych za pośrednictwem PISF (Polski Instytut Sztuki Filmowej), gdzie pozyskuje się bezzwrotne dotacje lub pożyczki. Finansowanie można również otrzymać z RFF, czyli Regionalnych Funduszy Filmowych. Są to środki pochodzące z miast, regionów i funduszy samorządowych.

Pomoc otrzymać można również ze źródeł niepublicznych. Zgodnie z ustawą o radiofonii i telewizji, nadawcy telewizyjni (Polsat, TVN, HBO Polska) współfinansują projekty, są koproducentami lub zakupują licencje do filmów. Natomiast studia filmowe („Kadr”, „Tor” czy „Zebra”) mogą wesprzeć twórców nie tylko pieniędzmi, ale także jako koproducenci (np. użyczenie hal zdjęciowych czy sprzętu). Swoje ustawowe obowiązki w tym zakresie ma również Telewizja Polska SA.

Rozliczanie kosztów

Dłuższy film potrzebuje scenariusza (koszt do kilkunastu tysięcy złotych), reżysera (kilka tysięcy złotych), aktorów (statyści i epizodyści za dzień zdjęciowy zarabiają 40-80 zł, a topowi aktorzy inkasują po kilkanaście tysięcy złotych) oraz montażysty (od kilku do kilkunastu tysięcy złotych). Do kosztów ogólnych produkcji trzeba doliczyć jeszcze wydatki na scenografię, udźwiękowienie czy ekipę techniczną (stylista, makijażyści).

Stawki w przypadku złożonych produkcji filmowych zaczynają się od ok. 800 zł za krótką prezentację produktu w formie wideo. Cena za krótki spot w granicach 30 sekund w social mediach wynosi ok. 2,5-6 tys. zł. Za kilkusekundowy filmik na stronę trzeba zapłacić od 2 tys. zł. Ceny krótkich filmów fabularnych zaczynają się od ok. 5 tys. zł.

Pozyskiwanie sponsorów

W ramach Unii Europejskiej działa program Kreatywna Europa, który jest źródłem finansowania europejskich koprodukcji. Coraz popularniejszy jest crowdfunding, pozwalający na angażowanie kapitału od wielu osób, które są zainteresowane konkretnym projektem filmowym. Rozwiązanie daje szansę wsparcia niezależnych produkcji oraz promocji młodych talentów. Można też szukać wsparcia rodzimego i zagranicznego biznesu. Ważnym warunkiem współpracy jest zawsze kontrola wydatków związanych z produkcją.

Jeśli planujesz pozyskanie sponsorów, sporządź harmonogram prac, który jest podstawą sprawnej realizacji każdej produkcji. Dobry harmonogram pozwala uniknąć chaosu, niepotrzebnych kosztów oraz stresu na planie. Powinny się w nim znaleźć m.in. takie informacje, jak godziny rozpoczęcia i zakończenia zdjęć, planowane sceny i czas ich trwania, listy osób obecnych na planie oraz sprzętu i rekwizytów potrzebnych danego dnia, warunki pogodowe czy telefony do ekipy realizacyjnej, np. producenta, reżysera czy operatora.

Współpraca z inwestorami

Zanim rozpoczniesz poszukiwania sponsorów, sprawdź czym jest analiza ryzyka i alokacja zasobów. Produkcja filmowa to przedsięwzięcie biznesowe, w którym różne podmioty inwestują czasem poważne środki, licząc na dochody z rozpowszechniania. Inwestycje w produkcję filmową często wymagają długoterminowego zaangażowania kapitału. Zyski mogą pojawić się dopiero po premierze filmu oraz udanej dystrybucji kinowej lub telewizyjnej.

Inwestowanie w produkcję filmową może być atrakcyjną opcją dla osób poszukujących korzystnych form lokowania kapitału. Ryzyko jest relatywnie wysokie, gdyż nawet najbardziej utalentowani twórcy nie zagwarantują sukcesu filmu. Oprócz wartości artystycznej wiele czynników może wpływać na odbiór produkcji przez widzów, np. trendy kulturalne czy preferencje konsumenckie.

Inwestorzy często korzystają z przychodów ze sprzedaży licencji na wykorzystanie wizerunku bohaterów lub produktów związanych z filmem. Możliwe jest generowanie zysków przez sprzedaż praw do dystrybucji filmu na DVD, platformy streamingowe czy przez telewizję.